یک روانشناس کودک با اشاره به اختلال لجبازی و نافرمانی در کودکان، «نه گفتن» مدام، جر و بحث، ناسازگاری و نارضایتی را ویژگی‌های این کودکان برشمرد و ایجاد استقلال از سوی والدین را در پیشگیری از این اختلال موثر عنوان کرد.
مهناز استکی گفت:کودکانی که بسیار منفی تلقی می‌شوند و در پاسخ به کنش‌های محیطی حالت خصمانه دارند دچار اختلال لجبازی و نافرمانی هستند، این کودکان همیشه در حال «نه گفتن» هستند. وی افزود: اگر بر اساس میل درونی آنها نیز رفتار شود باز ناراضی هستند و مدام با بزرگسالان جر و بحث می‌کنند. این کودکان با بچه‌های دیگر سازگاری ندارند و مدام در حال مشاجره هستند.
اختلال لجبازی چیست؟
این متخصص بهداشت روان با اشاره به تشخیص افتراقی این اختلال با اختلال «سلوک» گفت: در اختلال سلوک هنجارهای اجتماعی زیر پا گذاشته می‌شود و حیوان آزاری و کارهای خطرناک دیده می‌شود در حالی که کودکانی که دچار اختلال لجبازی و نافرمانی هستند این ویژگی‌ها را ندارند. این روانشناس پر توقعی و ناراضی بودن را از دیگر ویژگی‌های کودکان مبتلا به ابتلا به لجبازی و نافرمانی برشمرد و اظهارداشت: این کودکان مدام در حال داد زدن هستند و خودشان هم نمی‌دانند که چه می‌خواهند بنابراین بیشتر اوقات دچار ناکامی می‌شوند.
گاهی خانواده‌ها بچه‌های را امر و نهی می‌کنند و این موجب نافرمانی آنها در آینده می‌شود. استکی عامل زیستی را در ابتلا به این اختلال موثر دانست و افزود: ممکن است نشانه‌هایی برای لجبازی در این کودکان وجود داشته باشد که مبنای زیستی دارد همچنین اعتماد به نفس این کودکان پایین است و والدین معمولاً این کودکان را یکدنده خطاب می‌کنند.
شروع اختلال لجبازی از چه زمانی است؟
نشانه‌های این اختلال از 3 یا 4 سالگی شروع می‌شود اما تشخیص قطعی در 7 یا 8 سالگی است، ممکن است اختلال کوتاه مدت باشد یا ادامه یابد. این متخصص بهداشت روان درمان اختلال لجبازی و نافرمانی را براساس تمرکز بر کودک و سیستم خانواده متفاوت دانست و افزود: باید به والدین آموزش دهیم تا تغییر رفتار را در کودک به وجود آورند، تنبیه موجب ماندگاری رفتار می‌شود همچنین اگر مشکل زیستی وجود داشته باشد باید با روانپزشک کودک و نوجوان مطرح شود، در مورد بزرگسالان نیز درمانهای رفتاری شناختی می‌تواند موثر باشد.
چگونه پیشگیری کنیم
برای پیشگیری باید اجازه دهیم تا کودکانمان قدری مستقل باشند، گاهی اضطراب مادر موجب عدم استقلال کودک می‌شود و آرام آرام او را لجباز و نافرمان می‌کند، بهتر است والدین از توهین به کودک در هر مرحله‌ای بپرهیزند. این روانشناس کودک اظهار داشت: گاهی کودکان در پاسخ به مشاجرات والدین لجبازی و نافرمانی می‌کنند از طرفی ممکن است لجبازی در والدین نیز دیده شود و به صورت الگوی رفتاری برای کودکان ایجاد شده باشد.
رشوه دادن به کودکان اشتباهی بزرگ
متاسفانه گاهی والدین کودکان مبتلا را به رشوه خواری عادت می‌دهند و از آنها می‌خواهند در قبال انجام کارهای مورد نظر آنها پاداش دریافت کنند. استکی با اذعان از والدینی که نسبت به خواسته‌های کودکان بی‌توجه هستند گفت: شواهد نشان می‌دهد والدین در پاسخ به خواسته‌های کودک بی‌تفاوت هستند و او را خشمگین می‌کنند و بعد از اینکه او سر و صدا راه انداخت به او پاسخ می‌دهند که این رفتار می‌تواند زمینه‌ساز ابتلا به اختلال لجبازی و نافرمانی در کودک شود.
لجبازی درمان نشود چه می شود؟
چنانچه این اختلال درمان نشود تثبیت شده و دیده می‌شود، برخی افراد بزرگسال خشم درونی خود را به صورت پرخاشگری نسبت به دیگران با تغییر شکل نشان می‌دهند که ریشه در همین اختلال دوران کودکی دارد.